In Nederlandse verpleeghuizen gebeuren geregeld ernstige ongelukken met tilliften, apparaten waarmee bewoners bijvoorbeeld uit bed of in een rolstoel worden geholpen. Volgens de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) eindigen een tot twee van die incidenten per jaar met een overlijden.
Tientallen meldingen in vier jaar
De inspectie onderzocht meldingen van ernstige incidenten tussen 2018 en 2022. In totaal ging het om 55 gevallen, waarvan het merendeel betrekking had op tilliften. Slechts een klein deel had te maken met andere medische hulpmiddelen.
De oorzaken zijn vaak verkeerd gebruik van de apparatuur en slijtage door intensief gebruik. “Kleine fouten kunnen grote gevolgen hebben voor bewoners die zelf niet in staat zijn om een val op te vangen,” aldus de IGJ.
Risico bij tijdelijke krachten
De inspectie benadrukt dat medewerkers duidelijke instructies moeten krijgen voor het gebruik van de liften. Verpleeghuizen zouden daarbij vooral beter moeten letten op de inhuur van uitzendkrachten en zzp’ers, die niet altijd voldoende worden ingewerkt. Ook mantelzorgers die bij de zorg helpen, hebben passende uitleg nodig.
Een verpleegkundige die in een groot verpleeghuis in Utrecht werkt, bevestigt dat beeld: “Nieuwe collega’s krijgen vaak maar een korte uitleg. In de drukte van de dag wordt er van hen verwacht dat ze meteen zelfstandig aan de slag gaan. Dat is een risico, zeker met kwetsbare bewoners.”
Voor familieleden is de impact van een ongeluk groot. Een nabestaande van een bewoner die vorig jaar omkwam na een val uit een tillift vertelt: “Mijn moeder vertrouwde de zorg. Je verwacht niet dat een apparaat dat bedoeld is om haar te beschermen, juist haar dood wordt.”
Oproep tot betere scholing en onderhoud
De IGJ roept verpleeghuizen op om scholing, toezicht en onderhoud structureel te verbeteren. Alleen zo kan worden voorkomen dat hulpmiddelen die bedoeld zijn om de zorg veiliger te maken, juist tot ernstige ongelukken leiden.